14 Tháng Mười Hai, 2022

Taliban và Afghanistan: Toàn cảnh lịch sử cuộc chiến

Rate this post



Những ngày qua chúng ta thu được rất là nhiều biết tin trên các phương luôn tiện truyền thông về chủ đề Afghanistan, khi Hoa Kỳ rút quân sau đôi mươi năm chiếm đóng và Taliban dành chính quyền, lên lãnh đạo tổ quốc của người Afghan. Vậy ngành ngọn sự kiện này như thế nào, chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau được LION DECOR đăng lại từ trang cá nhân của tác giả Dũng Phan.

Có thể bạn quan tâm: » VCCA với triển lãm: “Đây không phải giấc mơ” về 2 đại danh họa thế giới

Taliban và Afghanistan

“Tôi đang ngồi thân một lớp học với các em nhỏ xíu, lắng nghe một câu chuyện con nít, bất chợt nhận ra mình là Tổng tư lệnh và nước Mỹ đang bị tiến công”. Khi nguy hiểm đã qua, đứng giữa những mảng bê tông đổ nát của nhì thành tựu đôi, giữa các đấu sĩ và những trái đất lính cứu hỏa. Tổng thống Mỹ khi ấy, George W.Bush tuyên bố “Nước Mỹ sẽ đáp trả với lòng tự hào cao nhất “.

Đấy là những ngày nước Mỹ trong vụ khủng bố 11/9.

Rất nhanh chóng để các cơ quan an ninh Mỹ điều tra ra Osama bin Laden và al-Qaeda là nhóm chịu bổn phận vụ tấn công này.

sự kiện 11 tháng 9
Vụ khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2011.

Thời điểm ấy, Bin Laden đang ở Afghanistan dưới sự bảo hộ của Taliban. Mỹ tận hưởng Taliban giao nộp Binladen. Câu trả lời có lẽ chúng ta đều biết: chối từ. Ngay tức thì Hoa Kỳ và các bầy đã can thiệp quân sự, bằng một loạt vụ không kích vào tháng 10/2001. Cuộc chiến tất bật dứt với phần thắng nghiêng về phía Hoa Kỳ và các lũ. 10 năm sau, Osama Binladen bị tàn phá dưới thời Tổng thống Barack Obama. Nhưng Taliban thì không dễ bị đào thải. Và tới ngày 15/8/2021 vừa qua thì Taliban giành được toàn thắng, Mỹ rút quân bằng phi cơ lên thẳng như cách đã rời bỏ Việt Nam vào ngày 30/4/1975. Vậy bởi sao?

Hãy đi tìm lịch sử, do chỉ có lịch sử mới giảng giải cho bạn duyên cớ của chủ đề Taliban và Afghanistan.

AFGHANISTAN
Vị trí địa lý của Afghanistan.

Afghanistan: chỗ địa lý đắc địa đầy hiểm nguy và lịch sử, văn hóa, tôn giáo trường tồn.

Từ thời cổ đại tới trung đại, qua sang trọng, lịch sử của Afghanistan luôn bị xâm chiếm và đô hộ bởi các dân tộc dị biệt. Thời cổ kính là các đế chế như Ba Tư, Hy Lạp, đến thời trung đại là chịu sự xâm chiếm của Mông Cổ. Sang thế kỷ trăng tròn, lần lượt Anh, Liên Xô và Mỹ đều tới chiếm lĩnh vùng đất này. Hãy nhớ lấy ngày 15/8 và những sự kiện xảy ra Thời gian qua, vì bạn đang chứng kiến một bức tranh lịch sử đã có gắn thêm những gam màu thế hệ. Một bức tranh được vẽ suốt cả ngàn năm qua.

Nằm thân té tư đường, Afghanistan tuy không phải là núi sông sung túc về dầu mỏ, mà lại có địa điểm đắc địa về thương nghiệp. Hãy nhìn lên bản đồ, và game thủ sẽ thấy được địa điểm của Afghanistan bị kẹp giữa 4 nền tao nhã mập của quần chúng: Trung Hoa, Ấn Độ, Ả Rập và Lưỡng Hà. Chưa kể phía trên là Nga. Con đường tơ lụa nối từ Trung Quốc tới Ba Tư phải đi qua Afghanistan, con người Ả Rập muốn sang Ấn Độ phải đi qua Afghanistan. Sau này Liên Xô muốn phân chia ảnh hưởng, cũng chọn Afghanistan để đánh xuống. Và giờ có công bố Trung Quốc muốn thay thế Mỹ đặt chân tới chốn này. Tất cả cũng bởi vì cái nơi quá đẹp ấy. Afghanistan giống như một cái bùng binh ở vấp ngã 5 đường. Afghanistan là một tù đọng nhân của địa lý.

Không như nhiều đất nước Hồi Giáo đương đại dị kì chỉ hình thành sau này đế chế Ottoman sụp đổ. Afghanistan đã là một vùng đất có lịch sử xa xưa, cái tên non sông cũng đã được nhắc đến từ cả ngàn năm trước, chứ không phải có tên gọi Thời gian qua. Nơi này là khu vực sinh sống của thế giới Pashtun. Người Pashtun bao hàm gọi cả địa cầu Afghan và Pathan, sống ở cả Afghanistan và Pakistan. Afghanistan nghĩa là “vùng đất của những người Afghan”. Khi Mỹ tấn công địa điểm này, họ đang tấn công vùng đất có lịch sử lập quốc béo hơn họ rất nhiều.

Những địa cầu Afghan, Pashtun có thể mất đất, mà không mất lịch sử, và không mất tôn giáo (tôi sẽ nói chi tiết điều này ở duyên cớ sinh ra Taliban), đấy là 2 thứ quyện lực vô hình đã găm vào trí não, chế tạo nên sự kháng cự, và khiến bao nhiêu cường quốc tới và bất lực rời đi. Vì đã tấn công vào “Vùng đất của người ta Afghan” – cái tên đã bao hàm lịch sử trong ấy, nên các đế chế có thể lấy được đất, chứ chẳng thể lấy được bốn tưởng của họ. Khi game thủ hiểu được cái gốc lịch sử này, bạn mới biết được bởi sao Taliban có sinh khí dai dẳng và giành được công trình hôm nay. Chứ không phải muốn nói phiến quân hay khủng bố là được.

ADVERTISEMENT

Quay lại lịch sử, vua Darius I của Ba Tư đã tới, và đã quay xe. Alexandro đại đế huyền thoại của Hy Lạp đã đến, và cũng rời đi. Nhưng khi đế chế Omeyyad đến từ Damascus sinh ra ở đây thì mọi thứ thay đổi. Khi loài người Ả Rập đến khu vực này, họ còn giành cho vùng đất này gắn thêm một món quà, đấy chính là một tôn giáo. Hồi Giáo đã thành quốc giáo ở Afghanistan và người ta Pashtun từ năm 642. Khi đế chế Ả Rập suy yếu, tới lượt người Ba Tư vào lấy phần. Rồi nhân loại Thổ Nhĩ Kỳ ở cách đó không xa cũng chóng vánh vào “dây máu ăn phần”. Và vẹn toàn đều phải quỵ rạp trước thứ sức mạnh kinh khủng nhất trong thế kỷ 13: vó con ngựa Mông Cổ. Sang thế kỷ 18, một nhân vật cấp thiết trong lịch sử lập quốc của Afghanistan được xuất hiện, ông chính là Ahmad Khan, một hoàng thái tử quả đât Pushtun. Ahmad Shah Durrani bắt tay xây cất đế chế Durrani. Với 30 năm trị vì minh mẫn, ông ruổi vó ngựa thi công Afghanistan trở thành một nước non hùng khỏe mạnh với bờ cõi làm tiếp tới Biển Ả Rập (Lưu ý: Afghanistan cao nhã là việt nam không có hồ). Ahmad được phong tước hiệu Baba – nghĩa là “phụ vương đẻ của dân tộc”.

Qua đời năm 1773, ông đã chế tạo nền tảng cho non sông Afghanistan lộng lẫy. Nhưng khi ông mất đi, lời nguyền địa lý vẫn không tha nơi này, đẩy sơn hà này vào các trận đấu tiếp theo, lần này là với đế quốc Anh.

Giai đoạn từ năm 1813 đến năm 1907, có một khái niệm được dùng gọi là “Bàn cờ lớn”, nói về cuộc chiến tranh lạnh thân Đế Quốc Anh và Đế Quốc Nga ở vùng Trung Á. Người Anh để bảo vệ “con gà đẻ trứng vàng” của mình là Ấn Độ luôn ngay ngáy mối đe dọa từ phía Nga, rằng Sa Hoàng sẽ nắm lấy Afghanistan, và đơn vị một cuộc chiến xâm lấn Ấn Độ (điều này sẽ trở nên sự thực vào thế kỷ trăng tròn dưới thời Liên Xô). Người Anh không muốn như thế, và họ muốn Afghanistan phải nằm dưới sự ảnh hưởng của mình. Năm 1838, hơn đôi mươi.000 quân Anh-Ấn đã đơn vị cuộc hành binh tiến vào Kabul. Người Anh đã thắng, mà lại con người Afghanistan không đầu hàng. Họ đơn vị các cuộc phản công dưới sự chỉ huy của tiểu vương Dost Mohammad Khan, người ban đầu chết đã nói “Tôi đã bị tấn công bởi lượng tài nguyên, tàu và kho vũ khí rất phệ của các ông, cơ mà điều tôi quan trọng hiểu là vì sao những người ta giai cấp của một đế chế quá rộng to và hưng thịnh phải vượt qua sông Ấn để tước đoạt tổ quốc nghèo nàn và cỗi cằn của tôi.”

Bạn thấy chưa? Afghanistan đáng thương vậy đấy. 3 trận đấu tranh với Afghanistan không mang đến cho quần chúng Anh một kết quả gì, ngoài một sự yên ổn trung ương về địa lý. À, với họ thì ít nhất thì Đế Quốc Nga cũng không thể lấy Afghanistan để ghi bàn đạp tiến công Ấn Độ của họ. Nhưng đáng lẽ loài người Mỹ phải học thuộc lịch sử ban đầu nghĩ rằng các tiêm kích Fury, Phantom II của mình có thể bẽ gãy được ý chí của loài người Afghanistan.

Tháng 4/1978, một bước ngoặt thế hệ xảy ra khi Đảng Dân chủ Nhân dân Afghanistan theo đường lối cộng sản giành được chính quyền. Moscow là “cha đỡ đầu” cho chính quyền này. Như tôi đã nói với các người chơi từ đầu câu chuyện, quốc giáo của Afghanistan là Hồi Giáo, xuất hiện từ năm 624, ở đây đã hơn 1350 năm. Còn những quả đât Cộng Sản là những quả đât theo thuyết vô thần. Sự va chạm ở đây đã vượt trên cả va chạm địa lý trong chiến tranh lạnh. Đây là trận chiến về hệ tư tưởng và niềm tin thánh thần. Tháng 3/1979, một cuộc thánh chiến đã nổ ra ở Jihad, tuyên bố chống lại nguyên lý vô thần ở Kabul. Từ năm 1978 tới 1987, thông kê trung bình mỗi ngày có hơn 200 nhân loại chết. Quá dễ để đoán biết cho sự thất bại hiển nhiên của Liên Xô. Nhưng trong trận đánh mặc cả hai cùng thua này, quần chúng. # Liên Xô và toàn cầu Mỹ đã thành lập nên 2 thứ ở vùng đất bị chửi rủa đó: Osama bin Laden và Taliban.

Taliban và Afghanistan
Những quần chúng. # Afghan, Pashtun có thể mất đất, mà lại không mất lịch sử, và không mất tôn giáo, đó là 2 thứ cường độ vô hình đã găm vào trí não, kiến tạo nên sự phản kháng, và khiến bao nhiêu cường quốc đến và bất lực rời đi. Ảnh: AFP/Getty Images

Osama bin Laden và Taliban.

Osama Bin Laden sinh năm 1957, là một trong những loài người con của Mohamed Bin Laden, một nhà triệu phú trong ngành sản xuất tại Saudi Arabia. Kế thừa di sản của phụ vương hàng chục triệu đô la, và một niềm tin đanh thép về thánh Allah. Ông được CIA “chấm” sẽ là một trong những tường đồng bảo vệ Afghanistan trước sự xâm lăng của những nhân loại Liên Xô khi đổ quân vào đây vào tháng 12/1979. CIA đã vũ khí khí giới và tập huấn Bin Laden cùng những nhân dân chiến binh của ông trong trận đấu chống lại Liên Xô, tức gián tiếp giúp đỡ Mỹ trong trận đánh tranh lạnh. Tuy nhiên, toàn cầu Mỹ đã lầm khi đào sản xuất nên Đấng mày râu kỹ sư triệu phú trẻ tuổi này. Cái mà lại Bin Laden chiến đấu không phải Cộng Sản hay Tư Bản, cái cơ mà Bin Laden chiến đấu là cho niềm tin Tôn Giáo thâm thúy của ông ta. Bởi vậy, sau khi Liên Xô tháo lui, một hình ảnh đã khiến Osama bin Laden từ fan biến thành anti-fan của Washington. Đấy là việc Hoa Kỳ đã đụng chạm tới niềm tin tôn giáo của ông ta bằng sự hiện diện của 300.000 bộ đội Mỹ, trong đó có cả phụ người vợ tại những nơi linh nghiệm hàng đầu của người ta Hồi giáo là Saudi Arabia. Đây là thời điểm Chiến tranh vùng Vịnh hồi năm 1991, Mỹ đổ bộ vào để chống lại Iraq của Saddam Hussein. Nhưng với Bin Laden, ông coi đó là một sự báng bổ lớn, Bin Laden quay súng chống Washington, và phong trào binh đao Hồi giáo chống lại Washington được khai triển qua nhì vụ nổ ở các đại sứ quán Mỹ tại Kenya và Tanzania với 224 con người chết và 5000 người ta bị thương. Ban đầu được toàn toàn cầu biết đến vào cái ngày nhưng mà chúng ta biết là ngày nào đấy: ngày 11/9/2001.

Thế còn Taliban thì sao? Cũng từ trận đánh Liên Xô – Mỹ mà ra thôi. Năm 1989, Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan. Năm 1992, cơ chế Najibullah sụp đổ. Đất nước Afghanistan rơi vào cảnh kháng chiến. Bản giữa Afghanistan luôn tồn tại các mâu thuẫn âm ỉ nội tại, chúng đã có từ ban sơ Liên Xô tới, và Liên Xô – Mỹ chỉ đổ gắn thêm dầu vào lửa cơ mà thôi. Các phe phái chiến binh Hồi Giáo (mujahideen) bắn nhau giành quyền kiểm tra. Cảnh “nồi da xáo giết mổ” khắp việt nam. Giữa binh đao, đặc trưng lên một cái tên: Mullah Mohammed Omar. Sau này sẽ được biết tới với cái tên “giáo sĩ” Omar, loài người bảo vệ cho Bin Laden.

Xin đừng có nghe cánh báo chí phương Tây tuyên truyền và áp đặt, cả Mohammed Omar lẫn Osama Bin Laden đều là những trí thức có học. Osama Bin Laden là một kỹ sư xây dừng (khổ, cùng nghề với toàn cầu viết), còn Mohammed Omar là một tay súng can đảm, một giảng sư tại khu vực sinh sống. Tất cả họ đều có lý tưởng. Mohammed Omar khi chứng kiến sông núi Afghanistan chìm trong cảnh “nồi da xáo làm thịt”, ông đã quyết trung tâm đứng dậy để thiết lập lại trật tự. Omar kể mình có một giấc mơ, thấy một con người phụ nữ giới ra đời và nói với ông “Hãy trỗi dậy. Phải chấm dứt sự hỗn loàn. Allah sẽ giúp con.” Và thế là Omar đứng ra lập một công ty từ 50 thế giới sinh viên có trang bị khí giới. Vì lực lượng được lập từ giới sinh viên nên được gọi là Taliban (Tiếng Pashtun có tức là Sinh Viên). Tiếp tục một điều bắt buộc nữa, bốn tưởng của Taliban là theo hệ phái Sunni. Hồi giáo Shia và Hồi giáo Sunni như chúng ta biết là chia rẽ, hận thù. Vậy bạn có biết ở Afghanistan hệ phái nào chiếm đa số không? Câu giải đáp là Sunni, còn Shia chỉ chiếm 15% dân số. Hiểu được khởi hành điểm này, và không bị nghe một chiều từ tuyên truyền, game thủ mới rõ ràng được do sao hôm nay Taliban thành tích trong việc kiểm soát chính quyền.

ADVERTISEMENT

Có học vấn, ngập tràn lòng can đảm, và có lý tưởng đem đến một cuộc sống thận trọng cho toàn cầu Afghanistan, và đi theo hệ phái được đông đảo toàn cầu dân Afghanistan tin yêu. Taliban lập cập dẹp yên sự binh cách. Thành lập năm 1994, chỉ sau 2 năm, Omar và những quần chúng. # ủng hộ ông đã nhận được thủ đô Kabul và xác lập quyền cai trị của Taliban tại Afghanistan. Trong trận chiến đưa lại sự ổn định này, tình địch Khủng nhất của Taliban được gọi là Liên Minh Phía Bắc. Bạn hãy phê chuẩn lực lượng này lại, chúng ta sẽ còn gặp lại họ. Trong 6 năm cầm quyền từ năm 1996 tới 2001, những gì Taliban mang đến cho Afghanistan là một bức tranh phức tạp mà lại đúng sai tùy thuộc vào lăng kính của hai bên yêu-ghét. Người sùng kính xem Taliban là nhân tố của tính định hình, và xin sài từ là sắt đá theo cơ chế Hồi Giáo cực cam đoan. Nhưng cái nhưng mà loài người phương Tây thấy được là nhân quyền bị chà đạp nghiêm trọng, chỗ phụ đàn bà không có quyền, túng thiếu và dĩ nhiên là cả địa chính trị.

Khi 2 sản phẩm đôi tại New York sụp đổ. Bin Laden đã trốn dưới vòng tay bảo vệ của Omar. Giáo sĩ Omar từ chối giao nộp Bin Laden cho Mỹ. Vậy là Mỹ không kích, giành item và chiếm đóng Afghanistan. Và ở đây “quân thù của đối phương là người chơi”, Liên Minh Phía Bắc dĩ nhiên đứng về phía những địa cầu đã đuổi Taliban ra khỏi Kabul. Liên Minh này sau này tan rã, đã tham gia vào chính quyền địa phương vì Mỹ dựng lên. Tuy nhiên, Mỹ lại đi vào vết xe đổ của Liên Xô. Họ có thể lấy được đất, cơ mà không xoá sổ được ý chí cơ mà Taliban là đại diện. Từ năm 2001 tới 2021, tròn 2 thập kỷ Mỹ bỏ vào đây hàng ngàn tỷ đô la, sinh mạng của 3.500 quân Mỹ và đông minh, 15 vạn xương máu của những nhân loại Afghanistan, để rồi hôm nay chấm dứt bằng phi cơ lên thẳng. Bởi bởi Mỹ chẳng thể lấy được văn hóa Hồi Giáo, sắc tộc của mọi người Pashtun, lịch sử lập quốc ra khỏi suy nghĩ của con người dân Afghanistan. Kết hợp gắn thêm căn nguyên đến từ cảnh nội chiến, lộn xộn, tham nhũng, hèn mạt của chính quyền, hay sự hiện diện của những nhân loại mắt xanh mũi lõ xa lạ ở “Vùng đất của trái đất Afghan” là nguyên bởi vì xây dựng nên sự trông chờ đến từ Taliban. Đấy là thứ cường độ của Taliban, với niềm tin của Hệ phái Sunni: Không có Chúa nào ngoài Allah, tiên tri của Ngài là Muhammad. Một thứ quyện lực cơ mà truyền thông Phương Tây đã cố quên khuấy đi, để chỉ vẽ lên đó toàn những khát máu và khủng bố.

taliban
Phái đoàn Taliban tham dự hội đàm với chính phủ Afghanistan tại Doha ngày 12/8. Ảnh: AFP .

Taliban dành chính quyền và tiêu chuẩn Afghanistan.

Ngày 15/8 khi giành được sản phẩm. Phát ngôn viên Taliban ông Suhail Shaheen đã gọi điện vào chương trình truyền hình đang phát sóng trực tiếp của BBC và nói cơ phiên bản có 4 điều:

  1. Tài sản, tính mạng của toàn cầu đều được bình an – sẽ không tồn tại chuyện báo oán đối với bất kỳ ai.
  2. “Chúng tôi là tôi đòi của người và của sơn hà.”
  3. Chờ đợi một cuộc chuyển giao quyền lực tự do.
  4. Toàn bộ toàn cầu Afghanistan sẽ đều có quyền tham dự vào chính quyền Hồi giáo.

Chúng ta ngần ngừ câu chuyện có đúng như cam kết tốt đẹp này hay không? Nhưng chúng ta biết rằng, họ vẫn có những luận điểm chính trị rõ ràng thứ hạng chính khách, không phải quỷ dữ trong tấm áo đang bị khoác lên người ta. Taliban sẽ là một ẩn số, cơ mà họ có vẻ như đang muốn nói tới một sự mềm mỏng hơn đang manh nha hiện ra.

Cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh bạo 2 chữ TIÊU CHUẨN. Khi Mỹ và bè đảng vào đây, họ sài tiêu chuẩn dân chủ của họ. Nhưng tiêu chuẩn của Afghanistan, của địa cầu Sunni là tiêu chuẩn khác lại. Tiêu chuẩn của Mỹ là nhân quyền, nhưng tiêu chuẩn của địa cầu Hồi Giáo là những hành xử chuẩn mực theo kinh Koran. Cho nên tính khả thi áp đặt đó có tồn tại ở Afghanistan hay không là một chuyện dị thường. Afghanistan có những tiêu chuẩn riêng, mà lại lịch sử đã chỉ ra nó chắc chắn trong bối cảnh đó. Với loài người dị biệt, Bin Laden là khủng bố, nhưng mà với một phòng ban những tín đồ Hồi Giáo, Bin Laden là một người hùng thực hiện cuộc thánh chiến chống Mỹ và Israel để đòi lại các giá trị cho người ta Hồi Giáo. Với quần chúng, Afghanistan có thể đang binh cách. Nhưng với nhiều trái đất Afghanistan ngay hiện tại là bắt đầu cho sự bất biến của một thời kỳ mới. Với quần chúng. #, Taliban là khủng bố. Nhưng với chính những người ở đó, chính quyền ngày nay là thối nát tham nhũng, Taliban là sinh viên, chỗ những người ta có lý tưởng thiết lập lại một trật tự tự do.


Các cột mốc lịch sử khác lại của chiến tranh Taliban và Afghanistan

Đài phát thanh quốc gia France Inter (Pháp) ghi nhận 10 cột mốc trong lịch sử chiến đấu của lực lượng Taliban. Các sự kiện này được LION DECOR vấp ngã sung từ báo Tuổi trẻ để độc giả có được lắp biết tin toàn cảnh, không nằm trong bài viết của tác giả Dũng Phan.

Taliban 1994
Các tay súng Taliban trên đường tiến về Kabul năm 1994 – Ảnh: AFP.

27-9-1996: Taliban tiến vào thủ đô Kabul

Cuối năm 1979, quân đội Liên Xô can thiệp vào Afghanistan nhằm định hình tình hình kháng chiến.

Mùa hè năm 1994, phong trào Taliban bởi vì giáo sĩ Mohammad Omar tạo sinh ra ở miền nam Afghanistan.

Taliban gồm các sinh viên mấu chốt là dân chúng Pashtun (dân tộc chiếm đa số theo dòng Hồi giáo Sunni cực đoan) xuất thân từ các trường thần học chủ trương khôi phục “Hồi giáo thuần túy” (deobandi) hoặc các trường thần học tứ nhân ở Pakistan (madrassas).

Taliban tíu tít khám nghiệm Kandahar ngày 3-10-1994. Ngày 27-9-1996, Taliban nhận được thủ đô Kabul.

Sau khi thiết lập chính sách Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan, Taliban vẫn được phương Tây coi là bè đảng.

Thậm chí ngoại trưởng Mỹ khi đó, bà Madeleine Albright còn khen ngợi chiến căn bệnh đánh chiếm Kabul là “một bước đi tích cực”.

trăng tròn-8-1998: tàu chiến Mỹ nã pháo

Tháng 8-1998, Taliban chiếm thủ phủ miền Bắc Mazar-i-Sharif và Bamyan, thủ phủ của con người Hazara theo dòng Hồi giáo Shiite chiếm thiểu số.

Cùng lúc đó, Mỹ đoạn giao với Taliban khi Taliban từ chối giao nộp Osama bin Laden, kẻ thủ mưu vụ tiến công bom Đại sứ quán Mỹ ở Kenya và Tanzania ngày 7-8-1998.

Ngày trăng tròn-8-1998, tàu chiến Mỹ pháo kích các trại tập huấn của Bin Laden ở Afghanistan.

Taliban bị cô lập về mặt ngoại giao, dị thường mất đi hậu thuẫn của Saudi Arabia, một trong ba sơn hà công nhận cách thức Taliban cùng với Pakistan và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống số 1.

7-10-2001: liên quân đánh Afghanistan

Tháng 2-2001, giáo sĩ Omar ra lệnh phá hủy các tượng Lúc đầu Hồi giáo sinh ra, trong đó có hai tượng Phật cổ tăm tiếng khắc trong núi đá ở Bamiyan.

Hình ảnh phá tượng nhiễm khắp toàn cầu. Thế giới phát hiện tứ tưởng cực cam đoan của Taliban.

Ngày 11-9-2001, nhị thành công Trung trọng tâm Thương mại người ở Mỹ bị đánh sụp đổ.

Taliban bị buộc tội ủng hộ đơn vị khủng bố Al Qaeda do chối từ giao nộp Bin Laden, thủ lĩnh Al Qaeda.

Ngày 7-10-2001, chiến bệnh quân sự đánh Taliban mở màn. Chiến bệnh quốc tế được Liên Hiệp Quốc bảo trợ và Mỹ đứng đầu.

Chỉ trong vài ngày, Taliban buộc phải ký thỏa thuận đầu hàng. Chế độ tạm bợ ở Kabul được thiết lập sau hội nghị liên Afghanistan ở Bonn bởi vì Liên Hiệp Quốc bảo trợ.

lính mỹ ở Afghanistan
Bính bộ đội Mỹ tuần tra ở Afghanistan – Ảnh: AP.

9-10-2004: Taliban tái cấu trúc tổ chức

Ba năm khi đã lý lẽ Taliban sụp đổ, tình hình Afghanistan vẫn bất ổn. Hiến pháp mới được chu đáo ngày 4-1-2004.

Chính phủ của Tổng thống tạm bợ Hamid Karzai có quyền lực rất hạn chế ngoài khuôn khổ thủ đô nên muốn thương thuyết với Taliban.

Taliban đang suy yếu, cố thủ ở các thức giấc có đông quả đât Pashtun ở phía đông và đông nam giáp Pakistan.

Sau đó, Taliban tái cấu trúc lực lượng, tăng cường vũ trang và bắt đầu các vụ tiến công liều chết. Từ năm 2007, Taliban chuyên bắt cóc công dân nước ngoài.

Từ năm 2008, Taliban ngày càng áp sát Kabul và bố trí lực lượng chỉ cách Kabul 50km.

31-12-2014: Liên quân rút quân, Taliban tăng tốc phản công

Cuối năm 2014, NATO xong chiến dịch rút quân khỏi Afghanistan.

Liên quân bị chỉ trích bởi vì đã gây nhiều thương vong cho dân thường. Ngay cả Tổng thống mãn nhiệm Hamid Karzai cũng kêu gọi Mỹ xong xuôi không kích.

Taliban bắt đầu tiến hành tiến công các tòa nhà chính quyền và đại sứ quán ở Kabul, đẩy mạnh các vụ đánh giành dân lấn đất và tăng thêm quân số.

23-7-2016: IS đánh, Taliban lo lắng

Ngày 23-7-2016, một vụ đánh bom liều chết xảy ra trong cuộc biểu tình có đông nhân loại Hazaras ở Kabul làm 80 trái đất bỏ xác. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng nhận bổn phận.

IS cố giành nơi đứng ở Afghanistan từ năm 2015 và tìm cách chiêu dụ các tay súng Taliban, nên Taliban xem IS là mối đe dọa.

Các vụ đụng độ giữa Taliban và IS ngày một ác liệt.

Từ 15-6 đến 17-6-2018: Ba ngày xong xuôi bắn trước hết

Taliban vừa chặn lại IS xâm chiếm vừa đơn vị các vụ tấn công ở Kabul.

Chính phủ Afghanistan cần thiết cùng lúc đương đầu với Taliban và IS nên buộc phải xuống nước với Taliban.

Tháng 3-2018, Tổng thống Ashraf Ghani đưa ra đòi hỏi Taliban sẽ được công nhận là một lực lượng chính trị nếu công nhận hiến pháp. Taliban chưng đề nghị bởi cho đó là hành động đầu hàng. Tháng 6-2018, lần trước nhất Tổng thống Ghani tuyên bố hoàn thành bắn với Taliban trong ba ngày.

29-2-2020: Đạt thỏa thuận Doha với Mỹ

Sau nhiều tháng thương thảo bí mật, Taliban đã ký với Mỹ thỏa thuận Doha ngày 29-2-2020.

Thỏa thuận ấn định điều kiện Mỹ rút quân trong 14 tháng, Taliban cam kết không tiến công quân đội nước ngoài trong quá trình rút quân và chặn lại các nhóm như Al Qaeda và IS sinh hoạt ở Afghanistan.

Thỏa thuận dự kiến sẽ tiến hành thương thuyết thân Taliban với Chính phủ Afghanistan.

mỹ rút quân khỏi Afghanistan
Ngày 29-2-2020 tại Doha (Qatar), đặc phái viên Mỹ Zalmay Khalilzad (trái) và giáo sĩ Abdul Ghani Baradar ký kết thỏa thuận dứt trận chiến làm tiếp 18 năm của Mỹ ở Afghanistan – Ảnh: AP.

Cuối cùng cuộc hội đàm lịch sử giữa Taliban và Chính phủ Afghanistan khai mạc ngày 11-9-2020 tại Qatar, với sự hiện diện của ngoại trưởng Mỹ sau khi Afghanistan trả độc lập cho 400 tù túng nhân Taliban rút cục.

9-7-2021: Taliban chất vấn 85% cương vực Afghanistan

Tháng 5-2021, Taliban mở màn chiến bệnh dịch tấn công thế hệ sau này Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định quân đội nước ngoài sẽ rút khỏi Afghanistan trước cuối tháng 8.

Taliban đã cuống quýt mở mang quyền khám nghiệm. Ngày 9-7, Taliban tuyên bố kiểm tra 85% bờ cõi Afghanistan.

Taliban dành chiến thắng
Taliban bên trong dinh tổng thống ngày 15-8 – Ảnh: AP.

15-8-2021: Taliban tuyên bố chiến thắng

Vài giờ khi đã Tổng thống Ashraf Ghani rời đi, theo những hình ảnh phát trực tiếp trên Đài truyền hình Al Jazeera, Taliban đã tuyên bố thành tựu từ bên trong dinh tổng thống.

Có thể bạn quan tâm: » Nghệ thuật và văn hóa bộ tộc Dogon: Nguồn cảm hứng của Pablo Picasso


Lời kết.

Như tôi đã hay nói, lịch sử không có đúng sai, và thậm chí đúng sai cũng tùy vào lăng kính đứng đầu này đầu kia của bạn.

Sau cùng, lịch sử được hình thành để soi chiếu và khám phá, để nhìn qua những sườn hình kì cục nhau và đưa tới nhận thức đúng đắn nhất hướng về cái chân thiện mỹ. 2000 năm đỏ lửa và chứng kiến sự cởi chạy của 6 đế chế, Afghanistan như muốn nói với thế giới rằng: “Hãy để chúng tôi lặng. Các ngươi quan trọng làm gì ở vùng đất này.” Afghanistan là một đất nước mà mọi thành tích lúc đầu chỉ có thể gọi là trợ thời thời, và thắng lợi cũng sẽ trôi nhanh như khi nó đến để đón thất bại. Những rặng núi chông chênh, những quần chúng. # Hồi Giáo với đôi mắt lịch sử sẽ giải đáp cho các đế chế.

Có thể bạn quan tâm: » Nhà thờ lớn Milan ‘Duomo di Milano’: kỳ quan kiến trúc di sản ở thánh đường lớn nhất nước Ý

Trong một cuốn sách ra năm 2020, cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert Gates đã viết:

“Mọi thứ biến thành sai lầm bởi vì những lý do hao hao thời hậu Chiến tranh Lạnh, khi sự tự phụ dẫn đến niềm tin rằng chúng ta có đủ quyện lực để biến đổi một đất nước và một nền văn hóa. Cuối cùng lúc này đáng lẽ chúng ta nên rút quân sớm hơn.”

Từ tự phụ ấy là từ cũng được sử dụng trong thời Chiến tranh Việt Nam.

Xem thêm:

  • Ngọn ngành cỗi nguồn xung bất chợt Israel và Palestine
  • Người Israel đã biến sa mạc thành đô thị tao nhã như thế nào?
  • Sài Gòn và Singapore trước năm 1975 thực sự thế nào?


LION DECOR

Xem gắn tại Youtube Toàn cảnh cuộc chiến 20 năm của Mỹ ở Afghanistan | Tiêu điểm thế giới | FBNC

Toàn cảnh cuộc chiến 20 năm của Mỹ ở Afghanistan | Tiêu điểm thế giới
Taliban tấn công vũ bão, chiếm quyền kiểm soát Afghanistan chỉ trong vài tuần. Sự sụp đổ chóng vánh của chính quyền Kabul gây sốc cho thế giới và khiến vị thế siêu cường toàn cầu của Mỹ lung lay. Các tay súng thánh chiến Taliban là ai, tại sao khiến dân chúng hoảng sợ, thế giới lo ngại khi trở thành tân lãnh đạo ở Kabul?
Liệu có tiếp diễn những năm cai trị hà khắc với truy bức, bạo lực, sỉ nhục, và cướp đoạt mạng sống của người dân?
Cuộc chiến ở nước ngoài dài hơi nhất của Mỹ đã ngốn hơn 2 ngàn tỉ đô la và khiến hàng ngàn người chết. Lí do gì khiến Washington khởi động chiến dịch quân sự Tự do Bền vững hồi năm 2001? Những sự kiện gì đã dẫn tới quyết định rút quân của Mỹ?
Quay trở lại với thất bại thảm hại của quân chính phủ Afghanistan. Vì sao Kabul sụp đổ quá nhanh? Tương lai Afghanistan sẽ thế nào dưới sự cai trị của Taliban?
Xin mời quý vị theo dõi Tiêu điểm thế giới để cùng FBNC tìm hiểu các vấn đề trên!

——————–
FBNC (Financial Business News Channel) là kênh tin tức chuyên về kinh tế – Tài chính, bất động sản, chứng khoán – cổ phiếu, cập nhật giá vàng , tin thế giới, tin tức 24h,… Với mong muốn cập nhật những thông tin chính xác và nhanh nhất cho quý vị và các bạn.!
– Đăng ký kênh để theo dõi tin tức mới nhất:
Kênh truyền thông FBNC:
– Fanpage:
– Zalo:
– Website:
– Email: fbncvn@gmail.com

– Giải trí :
Xem phim Một Tớ Hai Chủ:
—————
FBNC
ĐỒNG TIỀN THÔNG MINH – CUỘC SỐNG THÔNG MINH
#tintucfbnc #tieudiemthegioi #afghanistan

Bạn đang xem: » Taliban và Afghanistan: Toàn cảnh lịch sử cuộc chiến

Advertisement
KhoaDigi - Khoa Nguyễn Digitial Marketing hiện đang là marketing manager tại CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI SẢN XUẤT VÀ DỊCH VỤ LION DECOR luôn Cập nhật các thông tin sản phẩm, feedback khách hàng, tin tức nghề mới nhất của Lion Decor.