Xác xuất thống kê và những ứng dụng vĩ mô

Có một vài thứ đã dần nằm trong tầm với của mọi người, coi sóc khoa học, cụ thể hơn là phần trăm – thống kê. Phát minh toán học này đang dần đưa nhân thứ hạng trở thành nhà tiên tri tự thân và nắm bắt được vận mệnh của mình hiệu quả hơn.



Có thể bạn quan tâm: » Tìm hiểu và phân biệt các loại tàu chiến trên thế giới

Xác xuất thống kê và con người đầy không may ro bắt buộc nắm bắt

Einstein từng bảo rằng chúng ta có thể dự đoán vẹn nguyên mọi thứ trong thiên hà, chỉ cần biết được vẹn toàn đọc tin. Tuy phát biểu này đã sai ở level vật lý lượng tử, cơ mà trong quần chúng của những vật thể phệ, phát biểu này vẫn đúng về mặt lý thuyết.

Chúng ta có thể dự đoán mọi thứ, từ thời tiết, nhân tài để ai đó tìm thấy hậu phi, mai sau của một dân chúng hay thậm chí mai sau của cả hành tinh này. Chỉ cần có đủ dữ kiện.

Nhưng ngày nay, chúng ta không tồn tại đủ dữ kiện để dự đoán những thứ cầu kỳ như mai sau của ai đó. Vì vậy, ngoài những chiêu trò mê tín dị đoan rẻ tiền lừa bịp bằng hàng loạt mánh khóe chuyên nghiệp, cho tới nay không có bất cứ mô hình đáng tin tưởng nào đủ thiên tài đưa ra những dự đoán như trên có độ chính xác ở mức chấp thu được.

Vì thế, về cơ bạn dạng, chúng ta sống trong một trái đất tất định (theo quan điểm của determinism), nhưng mà mọi thứ đều cấp thiết nắm bắt, đầy đen thui ro và chưa chắc chắn.

Nhưng không phải nói chung mọi thứ đều thiếu bảo đảm tới thế. Có một vài thứ đã dần nằm trong tầm với của nhân dân, chăm chút khoa học, chi tiết hơn là xác suất – thống kê. Phát minh toán học này đang dần đưa nhân hình dáng trở nên nhà tiên tri tự giữa và nắm bắt được vận mệnh của mình hiệu quả hơn.

Chúng ta đã biết cách đưa ra dự đoán trong mai sau trong nhiều lĩnh vực, và biết rằng bản thân có thể trải qua những gì, tương tự nhiều tính năng sẽ bỏ qua những gì để từ đó đưa ra những quyết định một cách “có ăn có học” – thay bởi vì chỉ sống theo bạn dạng năng như toàn vẹn phần còn lại của sinh giới.

Vậy…

Xác suất là gì và cần lưu ý gì khi nói về phần trăm?

Khi nói đến phần trăm, người ta ta thường dùng việc thảy xúc xắc, tung đồng xu hoặc bốc bài làm thí dụ. Không phải vì đó là những tỉ dụ dễ minh họa, mà do cơ sở xuất hiện của môn phần trăm được bắt nguồn từ việc tìm hiểu các trò chơi mang tính bài bạc may rủi. Đúng, người ta đã vắt óc suy nghĩ một cách khoa học để có thể thắng trong việc tiến công bạc và thế là phần trăm đã có mặt.

Về cơ phiên bản, phần trăm nghĩa là tỷ lệ xảy ra của một kĩ năng, được trình bày bằng một con số có giá trị từ 0 đến 1. Trong đó, 0 nghĩa là bắt buộc xảy ra, 1 là bảo đảm xảy ra. Trong khoảng từ 0 -> 1, tỷ trọng càng cao, thì càng dễ để tính năng đó xảy ra và ngược lại.

Khi tung một đồng xu (không quá dày để “lỡ” khi rơi xuống nó đứng thẳng trên phần mép), chỉ có nhận được hai kết quả là sấp hoặc ngửa. Khi thảy 1 xúc xắc 6 mặt, kết quả có thể là số điểm bất cứ từ 1 đến 6. Số lượng tối đa các công dụng chiếm được này được gọi là không gian mẫu. Còn mỗi kết quả sấp, ngửa hay số điểm từ 1 đến 6 là các biến cố, và do không thân xác định trước kết quả chiếm được, chúng được gọi là biến cố tình cờ. Vì đồng xu không quá dày, nhân kiệt nó “vừa sấp vừa ngửa” là điều bất khả, nghĩa là một biến cố cần thiết có. Với các mặt được đánh số từ 1 đến 6, sẽ luôn thảy một xúc sắc được ít hơn 7 điểm, vì đó là một biến cố bảo đảm.

Với chỉ 2 mặt, xác suất để đồng xu là sấp hoặc ngửa có giá trị bằng nhau là ½; trong khi với không gian mẫu lên tới 6 kĩ năng, phần trăm nhưng mỗi mặt xúc xắc suất hiện chỉ là ⅙. Rõ ràng việc đoán đúng mặt trong trò tung đồng xu tiện lợi hơn việc đoán đúng số điểm khi thảy xúc sắc. Biết rằng hầu hết mọi thứ trên đời này đều cầu kỳ hơn trò đồng xu hay xúc xắc, mà lại mọi người ta vẫn thích đoán.

Nhưng có một đôi điều đáng duyệt y. Xác suất ½ hoặc ⅙ không nói rằng khi người chơi tung đồng xu lần đầu ra mặt sấp, lần sau chắc chắn sẽ ra ngửa, hay thảy xúc xắc 6 lần thì sẽ hiện ra đủ 6 mặt. Con số này chỉ mang tính dự báo, cho chúng ta biết rằng tỷ trọng hiện ra các kết quả này lớn đến đâu trong mỗi lần thử. Bạn nói chung có tài năng tung đồng xu 4 lần nhưng có đến 3 lần là sấp, hay phát điên trong trò cờ cá ngựa bởi vì mãi không thảy xúc xắc được 1 hoặc 6 điểm để con ngựa xuất chuồng. Trong ngắn hạn, tốt nhất có thể xảy ra những biến cố giống nhau nhiều lần. Tỷ lệ ngắn hạn này được gọi là tần suất (frequency); còn phần trăm lại là tỷ lệ trong dài hạn, với giá trị càng lúc càng tiệm cận và sẽ đạt đúng bằng dự đoán trong vô hạn lần thử. Ví dụ, khi quả đât ta nói rằng có ½ anh tài đồng xu ngửa, do sau khi đã đo đủ nhiều, đó chính là kết quả chính xác, bất kể trong 10 lần tung đầu có ra liên tục 10 lần sấp đi chăng nữa.

Nhưng 10 lần sấp không dễ xảy ra đến thế. Đây cũng là điều cần lưu ý trong phần trăm. Mặc dù khi game thủ đã tung 9 lần sấp, thì phần trăm để lần thứ 10 sấp vẫn là ½ như 9 lần trước. Nhưng vấn đề nằm ở khu vực, anh tài để game thủ có thể tung được liên tục 10 lần sấp là: (½)^10 = ~0.001. Ngoài ra, sự tinh xảo của xác suất còn nằm ở các điều kiện mà lại tính năng xảy ra. Xác suất ra được x lần sấp trong y lần tung hoàn mỹ nổi trội với xác suất để ra được x lần sấp-liên-tiếp cũng trong y lần đó.

Để hiểu rõ hơn, hãy tới với câu đố danh tiếng về những cô con gái như sau:

Một địa cầu đàn ông có nhị người ta con, biết rằng 1 trong 2 đứa là phụ nữ, phần trăm để đứa còn lại cũng là người vợ?

(Đáp án là ⅓. Lời giải phấn khởi xem dưới phần bình luận).

Cũng cần chăm nom đến việc một nhân kiệt sinh ra sẽ ảnh hưởng tới các kỹ năng không giống nhau. Ví dụ khi rút được một lá bài đỏ, tỷ trọng đỏ/đen 26/26 trở nên 25/26, khiến phần trăm rút lá thứ hai là đỏ bị giảm đi. Có càng nhiều biến, việc tính xác suất sẽ càng rắc rối bởi phải xác định được tình dục thân các biến có ảnh hưởng đến nhau hay không, và khó số 1 là làm sao để liệt kê được hoàn toản tuyệt hảo các biến, các tính năng khả dĩ.

Tóm lại, về phần trăm, chúng ta cần nắm được một vài lên tiếng căn bạn dạng để có thể cầm lại đi đến việc ứng dụng trong phần 2:

– Cầm một xúc xắc 6 mặt, bạn thiết yếu tung ra mặt thứ 7. Cái gì có thể xảy ra nó sẽ xảy ra, cái gì không thể xảy ra sẽ không bao giờ xảy ra.

– Xác suất để bạn tung xúc xắc được 1 điểm là ⅙. Nghĩa là cứ tung 100 thì được khoảng 16 lần, 1000 lần thì được khoảng 166 lần và khi tung đến vô hạn lần, bạn sẽ được chính xác ⅙ lần. Cái gì có thể xảy ra bao nhiêu lần, chúng sẽ xảy ra đúng bấy nhiêu lần.

– Khi game thủ đã tung được 1 điểm trong lần tung đầu, lần tung tiếp theo vẫn có ⅙ anh tài được 1 điểm. Đơn giản bởi vì kết quả lần tung đầu không liên quan gì tới lần tung sau. Khi cái này không tồn tại quan hệ gì với cái kia, vậy chúng sẽ tự do.

– Tuy nhiên, xác suất để bạn có thể tung được liên tiếp 2 lần 1 điểm là 1/36. Vì trái với gạch đầu dòng ở trên, lần này không tồn tại gì xác thật rằng bạn tung lần đầu sẽ được 1 điểm cả.

– Trong một ván bài, nếu game thủ rút được lá đỏ, tác dụng cao lá tiếp theo bạn rút ra sẽ là đen. Vì khi người chơi đã lấy được một thứ mình cần, môi trường sẽ càng ít hơn thứ đó, chỉ còn hơn nhiều thứ người chơi không cần.

– Xuất hiện càng nhiều sự kiện, bài toán sẽ càng tinh tướng dần theo cấp số nhân.

Thống kê là một định nghĩa tinh tướng hơn, nhưng mà có thể lâm thời hiểu rằng là một điều khoản tìm hiểu dữ liệu một cách khoa học. Chẳng hạn, nhân dân ta có thể xuất bản bảng thống kê số lần đồng xu ngửa trong 100 lần tung, na ná số quả đât có tên bắt đầu bằng chữ D bị dịch trầm cảm.

Việc thống kê thường nhằm đưa ra những giả thuyết từ dữ liệu thu thập được, như khi xét thấy việc số quần chúng có tên đặc trưng hay bận rộn các dịch bệnh về trung ương lý, ta có thể đưa ra giả thuyết rằng việc đặt tên thảng hoặc gặp có ảnh hưởng đến sức khỏe trung ương lý của trẻ trong ngày mai. Nhưng không phải lúc nào dữ liệu cũng có liên quan với nhau theo một mối quan hệ giới tính nào đó. Chẳng hạn, dữ liệu cho thấy số lượng trẻ chết đuối tăng đi kèm với số lượng kem bán được tăng, không có nghĩa rằng kem có liên quan. Thực chất, vấn đề nằm ở kỳ nghỉ hè, thời khắc trẻ đi tắm biển lẫn ăn kem đều tăng. Hoặc những thứ tưởng hình như không liên quan lại rất liên quan, như sự ngày càng tăng của TV và truyền hình cáp giúp Ấn Độ kiểm tra gia tăng dân số tốt hơn cả bao cao su.

Thống kê dạy chúng ta nhiều thứ, chả hạn dữ liệu về tai nạn liên lạc giúp chúng ta biết rằng đi máy bay bình an hơn rất rất nhiều lần so với đi xe ô tô, mặc dù trực quan rõ ràng cho thấy việc ngồi lặng trong cái hộp sắt lơ lửng trên trời thì nhiều không may ro hơn.

Thống kê giúp chúng ta nhìn ra được sự thật, những sự thực trước nay vẫn bị vùi lấp vì sự yếu kém của trực giác chung.

Xem gắn thêm:

Hiểu về phần trăm thống kê để làm gì?

Đầu tiên, để không bị lừa.

Chúng ta không nên mua xổ số, bởi tác dụng để trúng rất rất rất thấp đến mức không tồn tại gì đáng để chờ đợi. Chúng ta cũng không nên chơi ở casino, bởi vì những trò chơi ở đó đã được gây ra khiến cứ qua mỗi lần chơi, người chơi đều mất một số % số tiền đặt cược (bất kể thắng thua) và càng chơi nhiều sẽ càng tiệm cận với kĩ năng bền vững thua. Bạn cũng không nên cá cược, bởi vì nhà cái luôn đưa ra những kèo được tính toán để mắt tới sao cho số tiền nhận được (nếu thắng) sẽ không bằng số tiền sẽ mất đi (nếu thua), cùng với một độ chênh lệch số 1 định để họ “cắn” tiền hoa hồng. Vì vậy, càng chơi nhiều, càng thua nhiều.

Tuy vậy, những thứ hạng hình trên vẫn quyến rũ (và luôn đắm đuối) do đen thui ro cao, mà lại lợi nhuận phệ. Và chúng ta luôn nghĩ rằng không may ro sẽ chừa mình ra, rằng nếu như chỉ có 1 trong 1.000.000 may mắn, vậy đó sẽ là mình. Nếu có bất cứ lời khuyên nào, tôi nghĩ rằng nếu bạn thích cá cược tới vậy, hãy thử một vài lần rồi ngưng bất kể thắng hay thua. Chỉ nên áp dụng điều này nếu tự nhận thấy rằng bạn dạng giữa là toàn cầu giỏi tự khám nghiệm (thực thụ giỏi việc tự kiểm soát, thay bởi chỉ nghĩ rằng mình giỏi).

Ngược lại, những kênh đầu bốn có độ không nguy hiểm cao thường lợi nhuận rất thấp (không có giá trị đổi đời và chỉ có ý nghĩa với những dân chúng có lắm tiền nhiều của, nhiều thời gian và nhiều sự nhẫn nại). Ví dụ như nhà băng, bảo hiểm hay đầu bốn thận trọng… đều cần số tiền mập, thời gian dài thế hệ có thể đem lại được lượng lợi nhuận đáng kể.

Tất nhiên bạn có thể tự chọn chiến lược cuộc đời cho riêng mình, mà lại hãy biết rằng, đây là trò chơi quan trọng chơi lại, và mọi âu sầu người chơi sẽ trực tiếp cảm nhận, bạn đang không chơi Auto Chess hay Đấu Trường Chân Lý để có thể thể nghiệm nhiều chiến thuật.

Tiếp theo, hiểu về phần trăm thống kê để có thể đưa ra được những quyết định bình yên và sáng ý.

Ngoài những chủ đề liên quan đến tiền nong, đầu tứ và bài bạc, xác suất thống kê còn cho chúng ta biết nhiều về việc đưa ra các quyết định trong cuộc đời. Chẳng hạn, nếu dữ liệu cho thấy nhiều tác dụng việc học đại học sẽ giúp bạn có thu nhập cao, vậy có thể yên âm lựa chọn con đường này, và ngược lại. Việc lắng nghe dữ liệu và biết cách phân tách nó sẽ bổ ích hơn bất kỳ lời khuyên đến từ vlogger triệu views nào trên YouTube (vì họ thường giỏi việc nói hay hơn việc nói chính xác).

Trong suốt nhiều chục năm, sự phát triển của khoa học dữ liệu đã giúp chúng ta có được rất nhiều công bố. Biết rằng hầu như mọi đơn vị Khủng như chính phủ, tập đoàn, công ty… đều làm việc dựa trên dữ liệu và khả năng của những loài người (và máy móc) giỏi phân tích dữ liệu; chứ không hề sài đến quân sư hay thầy bói như cách đây hàng nghìn năm. Với địa cầu tầm thường, việc tiếp cận và hào kiệt xử lý biết tin còn nhiều hạn chế, tuy thế, khoa học thường thức cũng mang đến nhiều lời khuyên khoa học như phần trăm và thống kê trong việc tìm hộ gia đình, trong lựa chọn nghề nghiệp và ngoại giả (Monster Box sẽ quay lại với chúng sau). Đây thế hệ là những gì game thủ nên kiếm tìm và đeo đuổi, thay bởi bói toán, tướng số hay chiêm tinh học.

Cuối cùng, phần trăm thống kê giúp người chơi biết rằng may xui xẻo chẳng có gì không giống nhau và tán thành sống với sự thiếu bảo đảm.

May mắn có sinh tồn, nhưng mà nó chẳng có gì khác lạ. Chẳng hạn, nhiều lúc sự kiện thảng hoặc gặp sẽ hiện ra và đem lại ích lợi cho game thủ và thế là người chơi gặp may. Nhưng sự may mắn này cũng là tình cờ và cấp thiết dự đoán hay đạt được bằng bất cứ cách nào, nên không đáng để chú ý. Điều đáng để chú tâm, là việc luôn đặt phiên bản giữa vào vị thế không cần may mắn.

Chẳng hạn, người chơi sẽ cần may mắn để có thể được tuyển nếu chiếm hữu một năng lực thấp kém và CV nghèo khổ, nhưng mà chẳng cần tới may mắn nếu phấn đấu phát triển bản giữa và đặt mình vào nhóm “80% sẽ được nhận”. Vấn đề của những con người chờ mong vào may mắn là không hiểu gì về toán học. Trong một cuộc đời dài hơi và phải đưa ra hàng loạt quyết định, càng sống lâu và càng đưa ra nhiều quyết định, người chơi sẽ càng rơi vào trường hợp không may mắn như một lẽ hiển nhiên của phần trăm.

Tuy vậy, khoác dù khoa học dữ liệu đã phát triển và chiếm được sự cung cấp của máy tính, mà chúng ta chưa thể dự đoán được quá nhiều thứ. Vì vậy, phần đông những hoạt động sống phức hợp đều cần tới sự cảm tính và một chút mạo hiểm. Rất có thể, nằm sâu trong những quyết định được đưa ra vì con tim lại đầy tính lý trí. Cũng có thể thôi.

Nhưng cố nhiên sự mạo hiểm chỉ nên tới từ những sự kiện không ai có thể nắm bắt được, như việc khi nào giá rubi sẽ tăng, chứ không phải những việc như mua xổ số dù đã biết chắc rằng mình sẽ thua.

Xem gắn:

Ứng dụng của xác suất thống kê trong vĩ mô.

Ngay từ thế kỷ XVII, ngành khoa học thực tiễn này đã là hình thức tâm đầu ý hợp cho việc quản lý xã hội của việt nam, từ thống kê dân số, quản lý kinh tế cho đến khám nghiệm và phòng ngừa bệnh bệnh dịch. Những số liệu, thống kê định lượng thực thụ có vai trò rất phệ về mặt chính trị, khác trong việc theo dõi và đề ra các chính sách quản lý tại các giang sơn Châu Âu trong thời khắc này.

Những con số thống kê không chỉ cho biết những gì đã diễn ra, còn giúp dự đoán những gì sẽ xảy tới bằng cách quan sát các biến số, rút ra mối quan hệ giữa chúng, từ đó dự báo kỹ năng xuất hiện hoặc xảy tới của một biến chi tiết trong mai sau.

Chẳng hạn, việc dự báo thời tiết thực chất là thu thập nhiều nhất có thể các dữ liệu về trạng thái hiện tại của khí quyển (Đặc biệt là nhiệt độ, độ ẩm và gió), rồi hợp thể các dữ liệu này với các quá trình khí tượng học (tương quan giữa nhiệt độ với độ ẩm, độ ẩm với sự có mặt mưa, véc tơ vận tốc tức thời và hướng gió sẽ đưa mây đi đến những đâu…), các chuyên gia có thân xác định phần nào sự chuyển biến và phần trăm xảy ra của các giải pháp thời tiết trong thời gian gần. Hoặc ở các ngành như sinh học hay vật lý lượng tử, lý thuyết phần trăm lại có vai trò rất Khủng trong việc dự đoán sự phân ly các tính trạng hoặc chỗ có mặt của các hạt.

Cũng trong vật lý lượng tử, địa điểm cụ thể của các hạt là không thể xác định. Tuy vậy, sự tình cờ ở cấp độ vi mô không nhất thiết ảnh hưởng tới vĩ mô, bởi vật thể mập đã trở thành một đối tượng mới toàn vẹn chịu sự chi phối của các định phương pháp vật lý cổ đại. Trong khoa học xã hội cũng thế, mặc dù mỗi cá nhân là biến động, không ai có thể dự đoán chính xác họ sẽ trở thành quần chúng. # như thế nào trong mai sau, tương đương thiết yếu đi sâu vào nội vai trung phong quần chúng. # đó, cơ mà dưới góc nhìn vĩ mô, cả xã hội vận động theo những quy hiện tượng rõ ràng.

Có thể bạn quan tâm: » Grigori Perelman: bí ẩn về người thông minh nhất thế giới

Và phần trăm thống kê sẽ giúp xác định những quy cách thức ấy.

Gần như mọi thứ, từ thiên hướng chính trị, tình trạng kinh tế, chỉ số niềm vui, thị hiếu tiêu khiển, nhu nhà cầu sử dụng, tỷ lệ tù túng, các chỉ số về giáo dục… của xã hội đều hiển thị rõ ra dưới dạng số liệu và giúp những trái đất đứng đầu xem xét lại việc quản lý na ná đưa ra các nguyên tắc. Xác suất thống kê đã đặt ra một nền tảng trước hết và bảo đảm cho ý kiến về việc các cá nhân trong xã hội sẽ phát triển dựa trên sự chi phối bởi vì những mối tình dục vĩ mô. Chẳng hạn, đúng là khi ai đó cầm dao lên xiên quả đât nổi bật, đó toàn vẹn là ý chí của anh ta, nhưng mà khi nghiên cứu kiêm toàn và đặt cá nhân đó lên các yếu tố xung quanh, chúng ta sẽ nhận ra điều gì đã gây ra nên những cá nhân này trong xã hội. Đó là phương tiện giáo dục anh ta hưởng, bối cảnh nam nữ, áp lực kinh tế hiện tại, môi trường sống nuôi dưỡng tên tù hãm và cả những thiên hướng đang sinh tồn trong xã hội bấy giờ.

Nhờ sự giúp đỡ của xác suất thống kê, các nhà hoạt định phương tiện dần nhận ra rằng những quyết định của họ có tác động đến xã hội thực như một giao diện phép thuật quyền năng. Chẳng hạn, những pháp luật này có thể giảm tỷ trọng thất nghiệp, giảm tỷ trọng tù, tăng chỉ số vui miệng hoặc ngược lại.

Tuy vậy, chẳng thể phủ nhận rằng trong khoa học xã hội, việc rút ra dự báo hay suy luận từ số liệu rất tinh xảo, bởi rất khó xác định được nói chung các biến số, và mối tình dục giữa các biến số lại dị kì nhau. Cụ thể về sự cầu kỳ, chúng ta sẽ làm rõ hơn ở tuần chủ đề về xác suất – thống kê.

Còn bây chừ, sau sau khi biết về sự tồn tại của phần trăm – thống kê, chờ đợi người chơi không để bị lừa.

Xem thêm:

Có thể bạn quan tâm: » Vì sao chó trung thành còn mèo hờ hững với chủ?

—
TẠP CHÍ LION DECOR
Nguồn: Monster Box