Cái Tôi – cội nguồn của mọi đau khổ và mệt mỏi trong cuộc sống

Đa số chúng ta đồng hoá Cái Tôi cá nhân là những suy nghĩ, cảm nhận, hiểu biết, niềm tin của mình. Nhưng chúng ta ngần ngừ rằng Cái Tôi là cỗi nguồn của khổ sở và mỏi mệt trong cuộc sống không phân biệt giàu nghèo, sang hèn.



Cái Tôi là gì?

Chúng ta thường nghe nói nhiều đến cái tôi cá nhân, hay anh này, chị kia có cái tôi quá mập. Nhưng liệu chúng ta đã thực thụ hiểu cái tôi nghĩa là gì hay chưa.

Có thể bạn quan tâm: » Lạm phát ngôn từ: liệu bạn có đang tập bơi trên cạn?

Cái Tôi trong Triết học

Trong Triết học, “cái tôi” là phạm trù phản chiếu cái riêng có của trung chổ chính giữa tinh thần một địa cầu, được hiểu là cái tôi tinh thần hay tiện lợi là tôi, bao hàm trong đó những đặc tính để phân biệt tôi với những cá nhân dị kì.

Cái Tôi trong thuyết phân chổ chính giữa

Trong thuyết phân trung tâm của Sigmund Freud, cái tôi (ego) là một trong 3 yếu tố ra đời nên sự rắc rối trong tính cách quả đât, bao gồm “nó” (id) và “cái siêu tôi” (superego). Cái tôi vận hành dựa trên chế độ hiện thức, tức cố gắng hợp ý thú vị muốn của bạn dạng năng một cách thực tế và được xã hội hợp ý.

Cái Tôi trong Phật Giáo

Trong triết lý Phật Giáo, “cái tôi”, thường gọi là “ngã”, là “cái tôi” được thiết thuyết với luôn thể tính trường tồn, không bị ảnh hưởng của tụ tán, sinh tử. Đạo Phật, đặc trưng là truyền thống nguyên thủy (Nam Tông, Tiểu thừa), không công nhận sự hiện diện “sự xuất hiện” của một “vấp ngã” như chổ chính giữa lý học.

Nhưng theo trích dẫn từ Giáo hội Phật Giáo Việt Nam, cái tôi là sự tự nhận thức của một quần chúng về tư cách, nhân phẩm hoặc giá trị của chính mình, đặc biệt là để phân biệt mình với dân chúng bên ngoài và các cá nhân dị biệt.

Xem thêm: Bản chất quả đât, hãy đồng tình và thay đổi để nâng niu



Cái Tôi – nguồn cội của gian truân

Hành trình tìm lại chính mình. Hành trình hiểu mình. Hành trình chinh phục chính mình cũng đẹp như bất kỳ hành trình chinh phục đỉnh cao nào.

Nhà triết học Descartes có nói một câu nức danh: “Je pense, donc je suis” (I think, then I am, Tôi là những gì tôi nghĩ).

Đi xa tuy nhiên, Descartes cho rằng phần nhiều chúng ta là một thực thể có nghĩ suy, có hiềm nghi, biết nghe, biết kiến thiết dựng, muốn khẳng định, muốn và không muốn, một thực thể có trí mường tưởng và biết cảm nhận.

“Mais qu’est- ce donc que je suis ? Une chose qui pense. Qu’est-ce qu’une chose qui pense ? C’est une chose qui doute, qui entend, qui conçoit, qui affirme, qui nie, qui veut, qui ne veut pas , qui imagine aussi, et qui sent.”

Đa số chúng ta đồng hoá cái TÔI của mình là những suy nghĩ của mình, cảm nhận của mình, hiểu biết của mình, niềm tin của mình. Cái tôi cá nhân chính là nguồn cội của buồn bã và mệt mỏi trong cuộc sống không phân biệt giàu nghèo, sang hèn. Vì sao?

– Suy nghĩ:

Suy nghĩ thì có nghĩ suy tích cực và nghĩ suy bị động.

Phần đông chúng ta không làm chủ được suy nghĩ của mình, thường bị rơi vào nghĩ suy thụ động nhiều hơn. Thậm chí còn bị rơi vào tình trạng suy nghĩ quá nhiều (over thinking). Đây là nguyên cớ chính dẫn tới mất ngủ và hư nhược thần kinh.

– Cảm nhận

Cảm nhận thì có cảm nhận tê mê, cảm nhận khó chịu và cảm nhận trung tính. Cảm nhận dẫn đến nhì trạng thái yêu và ghét, yêu mến và không ham thích.

Tuy nhiên cuộc sống lại không cho mình chỉ có những cảm thấy thoải mái, hay chỉ cho mình những thứ mình yêu. Giống như xuân hạ thu đông, trời mưa, trời nắng. Dù mình khó tính khó nết hay không thì trời vẫn chuyển mùa.

Vậy là phải gần cái mình ghét là khổ sở, là chịu đựng, là mệt mỏi muốn thoát ra. Phải xa cái mình yêu cũng gian truân, mệt mỏi muốn được gần.

Chưa nói tới là những thứ cơ mà ta ái mộ hàng ngày cũng trở nên phổ biến, trung tính theo thời gian, không còn mang đến sự gợi cảm như ngày đầu sở hữu nữa.

Vậy là Hạnh phúc hay gieo neo là từ mình mà ra cả.

– Muốn khẳng định bạn dạng thân

Nhu cầu muốn khẳng định bạn dạng thân cũng xuất hành từ cái TÔI trơ thổ địa. Vì có cái Tôi nên cần phải khẳng định, muốn được công nhận. Khi không được công nhận và bị phủ định sẽ đau khổ và phản kháng.

Nhu cầu khẳng định quá cao sẽ ép mình làm việc quá quyện lực, vượt năng lực, thiếu sự chuẩn bị, trái tự nhiên vv. Sản xuất nhiều sức ép cho phiên bản giữa dẫn tới stress. Lâu dần ảnh hưởng đến sức khoẻ và tài năng cảm nhận nô nức, thử dùng cuộc đời.

– Niềm tin

Niềm tin thì có niềm tin đúng (chánh tín), niềm tin sai (mê tín).

Khi có niềm tin sai, nhất là niềm tin đó quá thâm thúy thì sẽ rất gieo neo khi niềm tin sụp đổ.

Ví dụ người chơi tin rằng xã hội toàn dân chúng tốt, game thủ giữa của mình là người ta tốt. Đến khi phát xuất hiện họ lừa mình thì bế tắc tràn ngập, sụp đổ và gian nan.

Như vậy cũng lý giải vì sao nhiều thanh niên vào đời bị hụt hẫng khi va chạm với thực tế. Vì loài người cơ mà cha mẹ và nhà trường vũ trang cho các em toàn màu hồng khác thường hẳn với trái đất thực.

Xem thêm: Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói về mối tình và mừng cuống hôn nhân

Cái Tôi đích thực đem đến chủ quyền thực thụ

Chúng ta chỉ an yên khi bắt đầu nhận ra rằng không tồn tại một cái Tôi lẻ loi cần phải được công nhận. Không còn nhu cầu khẳng định bạn dạng thân. Làm không phải để được ghi nhận.

Có thể bạn quan tâm: » Từ ‘khẩu nghiệp’ tới ‘tay nghiệp’: tranh luận thế nào cho đúng?

Chúng ta vẫn làm những việc ta làm cơ mà kiêm toàn thiên nhiên và tình nguyện. Dù thế giới nổi trội vẫn ghi nhận việc mình làm cơ mà mình không bám chấp vào đó.

Có thể bạn quan tâm: » Học ở Trường Đời như thế nào?

Chúng ta sẽ an yên ổn khi biết rằng TA cũng không phải là những nghĩ suy. TA cũng không phải là những cảm nhận. TA cũng không phải là những niềm tin.

Cái Tôi thực sự đứng ngoài những nghĩ suy, đứng ngoài cảm nhận, đứng ngoài niềm tin. Cái Tôi thực sự quan sát và giám sát những điều đó. Chúng có thể tới rồi đi ngay khi chúng ta chăm chú tới chúng, nhận biết chúng.

Cái Tôi thực thụ đem lại độc lập thực thụ.

Theo: Cấy Nền Radio, Wikipedia, Giáo hội Phật Giáo.

–
TẠP CHÍ LION DECOR